Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu là một trong những ngày lễ khắc đậm văn hóa Việt từ bao đời nay. Cách cúng rằm tháng Giêng thế nào, bày trí mâm cúng rằm tháng Giêng ra sao mới đủ lễ và thể hiện được tất lòng thành, HomeStory sẽ mách bạn tất tần tật trong bài viết sau, tham khảo ngay nhé!
Có thể bạn quan tâm: Lễ Dâng Sao Giải Hạn Đầu Năm Là Gì? Cúng Sao Mùng Mấy?
Rằm tháng Giêng trong văn hóa dân gian
Rằm tháng Giêng là gì?
Rằm Tháng Giêng, còn được gọi là Tết Nguyên Tiêu, là ngày rằm (trăng tròn) đầu tiên của năm mới theo lịch âm. Đây là một trong những ngày lễ quan trọng của người Á Đông, nhất là trong văn hóa Việt Nam, Trung Quốc, và một số quốc gia khác có ảnh hưởng văn hóa từ Trung Quốc.
Ngày này không chỉ có ý nghĩa tôn giáo, tâm linh mà còn là dịp để gia đình sum họp, cùng nhau đón một năm mới với hy vọng về sự may mắn, thịnh vượng và hạnh phúc.
Ý nghĩa của cúng rằm tháng Giêng
Cúng Rằm Tháng Giêng, hay Tết Nguyên Tiêu, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa và tâm linh như:
- Tri ân: Dịp để bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên và cầu xin sự bảo vệ, phù hộ cho gia đình, mang lại may mắn và bình an.
- Cầu mong điều tốt lành trong năm mới: Lễ cúng như lời cầu nguyện cho sức khỏe, hạnh phúc, và thành công trong năm mới.
- Gắn kết gia đình: Tạo dịp cho gia đình tụ họp, tăng cường tình cảm và sự đoàn kết.
- Bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng: Thể hiện lòng kính trọng đối với tổ tiên và thiên nhiên, vũ trụ, phản ánh tinh thần biết ơn và hòa mình với dòng chảy tự nhiên.
Cúng Rằm Tháng Giêng không chỉ là truyền thống mà còn là biểu tượng của tâm linh, biết ơn và ước mong một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Cách bày trí mâm cúng rằm tháng Giêng
Mâm cúng rằm tháng Giêng chay
Mâm cúng rằm tháng Giêng chay thường bao gồm các lễ vật không sử dụng nguyên liệu từ động vật, thể hiện lòng thành kính, thanh tịnh. Dưới đây là một số lễ vật thường thấy trong mâm cúng chay:
- Mâm ngũ quả: Bao gồm các loại trái cây tươi như chuối, cam, bưởi, táo, lê… sắp xếp đẹp mắt trên mâm.
- Xôi chay: Xôi làm từ gạo nếp, có thể kết hợp với đậu xanh, dừa nạo hoặc nấm đông cô để tạo hương vị.
- Các loại bánh chay: Bánh chưng chay hoặc bánh tét chay, làm từ gạo nếp, đậu xanh không nhân, lá chuối xanh bọc bên ngoài.
- Mứt chay: Các loại mứt từ cà rốt, dừa, bí đỏ… được chế biến mà không sử dụng phẩm màu hoặc chất bảo quản.
- Hoa tươi: Hoa tươi để trang trí mâm cúng, thường là hoa sen, hoa cúc, hoa lay ơn,…
- Nước: Nước lọc hoặc nước trà, được đặt trong chén hoặc bình.
- Đèn nến và hương: Để thắp sáng và tạo không khí trang nghiêm, thanh tịnh cho buổi cúng.
- Mâm cơm chay (nếu có thể): Những gia đình có điều kiện thường chuẩn bị luôn mâm cơm chay để dâng cúng, các món ăn tươm tất được chế biến từ rau, củ, quả, tàu hủ,…
Mâm cúng rằm tháng Giêng chay thể hiện lòng thanh tịnh, tâm hồn trong sạch, mong muốn loại bỏ mọi tà khí, xui xẻo. Bày tỏ lòng biết ơn đến tổ tiên, thần phật và cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng cho gia đình.
Ngoài ra, việc cúng chay còn thể hiện sự kính trọng đối với mọi sinh mạng, từ bỏ việc sát sinh, hướng tới một cuộc sống hòa bình và bền vững. Buổi cúng là dịp để các thành viên trong gia đình tụ họp, cùng nhau chuẩn bị và thực hiện nghi lễ cúng, tăng cường tình cảm gia đình.
Mâm cúng Rằm Tháng Giêng chay không chỉ phản ánh tâm nguyện của người cúng mà còn góp phần nuôi dưỡng tâm hồn, tinh thần thanh cao, hướng thiện.
Cách cúng rằm tháng Giêng với cổ mặn
Mâm cúng rằm tháng Giêng với đồ mặn thường đa dạng và phong phú, tùy vào phong tục và điều kiện của mỗi gia đình. Dưới đây là các lễ vật thông thường được sử dụng trong mâm cúng mặn:
- Gà luộc nguyên con: Biểu tượng của sự may mắn và thịnh vượng, thường được trang trí đẹp mắt và đặt ở vị trí trung tâm của mâm cúng.
- Thịt heo: Có thể là thịt heo luộc, thịt heo kho, thịt heo quay hoặc giò lụa, tượng trưng cho sự no đủ, ấm áp.
- Cá: Một con cá nguyên chế biến theo phương pháp luộc, rán hoặc nướng, tượng trưng cho sự phong phú, dồi dào.
- Xôi: Xôi gấc hoặc xôi đậu xanh, mang ý nghĩa của sự sung túc, hạnh phúc.
- Bánh Chưng hoặc Bánh Tét: Biểu tượng cho sự gắn kết gia đình, truyền thống và văn hóa.
- Canh măng: Canh măng với thịt hoặc giò, thể hiện sự đầm ấm và ngọt ngào của cuộc sống gia đình.
- Dưa hành, cà muối: Các món ăn kèm giúp tăng thêm hương vị cho bữa cúng và cũng là lời cầu mong sự hòa thuận, lành mạnh.
- Trái cây: Mâm ngũ quả bày trí trên bàn thờ với ý nghĩa cầu mong sự đủ đầy.
- Rượu và trà: Biểu tượng cho sự thanh tịnh, tao nhã và sự kính trọng đối với tổ tiên, thần linh.
- Bánh kẹo: Mang lại không khí vui vẻ, ngọt ngào cho gia đình trong năm mới.
Mâm cúng mặn vào Rằm Tháng Giêng mang ý nghĩa cầu mong một năm mới an lành, thịnh vượng và đủ đầy cho gia đình. Mỗi loại lễ vật đều mang một thông điệp riêng, từ sự sung túc, hạnh phúc đến sự thanh tịnh và kính trọng. Qua đó, thể hiện lòng thành kính và mong muốn được tổ tiên phù hộ, bảo vệ.
Văn khấn cúng rằm tháng Giêng
Ngoài những phẩm vật cúng dâng thì văn khấn chính là một phần vô cùng quan trọng trong nghi lễ cúng rằm tháng Giêng của người Việt Nam, sau đây là cách khấn bài bản và đúng tục lệ để bạn sử dụng sau khi đã chuẩn bị đủ mâm cúng rằm tháng Giêng.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Kính lạy:
Hoàng thiên hậu thổ chư vị Tôn thần.
Ngài Địa chủ Thổ địa chư vị Tôn thần.
Các Ngài bản gia Thần linh, Tiền chủ, Hậu chủ.
Các vong linh gia tiên nội ngoại tại gia.
Tín chủ (chúng) con là: … (tên của bạn và các thành viên trong gia đình), ngụ tại: … (địa chỉ nhà ở).Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm …, tín chủ (chúng) con thành tâm sắm sửa lễ vật gồm: trà, rượu, hoa, hương, đèn, trái cây, bánh kẹo, và các thức ăn khác. Chúng con kính mời:
Hoàng thiên hậu thổ chư vị Tôn thần.
Ngài Địa chủ Thổ địa chư vị Tôn thần.
Các Ngài bản gia Thần linh, Tiền chủ, Hậu chủ.
Các vong linh gia tiên nội ngoại tại gia.
Chứng giám lễ cúng, chúng con kính dâng lễ vật này lên trước án, cầu mong các Ngài phù hộ cho gia đình chúng con:Sức khỏe dồi dào, trường thọ, bình an.
Công việc thuận lợi, làm ăn phát đạt, tài lộc dồi dào.
Gia đạo hòa thuận, con cái học hành tiến bộ, người lớn công danh sự nghiệp thành công.
Xua đuổi tà khí, trừ bỏ bệnh tật, tai ương, mang lại may mắn, bình an cho gia đình.
Chúng con xin kính lạy và cầu mong sự phù hộ của các Ngài.Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Cách cúng rằm tháng Giêng đơn giản
Chuẩn bị mâm cúng là thế và sau đây là cách cúng Rằm Tháng Giêng đơn giản, dễ thực hiện nhất cho bạn
Chuẩn bị lễ vật
- Mâm ngũ quả: Chọn 5 loại trái cây tươi ngon, sắp xếp đẹp mắt trên một đĩa hoặc khay.
- Bánh, mứt: Có thể chuẩn bị một số loại bánh ngọt, mứt truyền thống.
- Hương, hoa, nến: Mua hoa tươi để cúng và chuẩn bị nến hoặc đèn cầy cùng hương để thắp.
- Đồ mặn hoặc chay: Tùy thuộc vào phong tục gia đình hoặc sở thích cá nhân, có thể chuẩn bị mâm cơm chay hoặc mặn với các món ăn đơn giản như xôi, gà luộc, canh…
Bày trí bàn thờ
Vệ sinh sạch sẽ bàn thờ tổ tiên sau đó sắp xếp các lễ vật đã chuẩn bị lên bàn thờ một cách ngăn nắp, trang trọng. Hoặc có thể bày ở giữa phòng khách, trước cửa ra vào để cúng.
Thực hiện nghi lễ
Thắp hương và nến, đặt hoa lên bàn thờ.
Mở lời với tổ tiên, bày tỏ lòng thành kính và cầu xin sự phù hộ, may mắn cho gia đình trong năm mới.
Đọc văn khấn nếu có hoặc bày tỏ nguyện vọng của mình một cách chân thành.
Hoàn tất buổi cúng
Sau khi hương đã tàn, có thể dọn lễ vật trên mâm cúng rằm tháng Giêng ra để cùng gia đình thưởng thức, đồng thời chia sẻ với hàng xóm láng giềng nếu muốn, để lan tỏa sự ấm áp.
Cách cúng rằm tháng Giêng này không chỉ thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên mà còn giúp gia đình bày tỏ ước mong về một năm mới an lành, hạnh phúc và thành công.
Như vậy, qua bài viết HomeStory đã mách cho bạn cách chuẩn bị mâm cúng rằm tháng Giêng đơn giản nhưng đủ lễ nhất. Hãy luôn theo dõi Fanpage HomeStory để không bỏ lỡ những thông tin về đời sống, phong thủy và các kiến thức hữu ích cho gia đình nhé. Cám ơn bạn đã tham khảo bài viết.
Xem thêm bài viết liên quan:
- Luộc Gà Không Cần Nước Chỉ Với Muối, Sả Và Hành Tây Vô Cùng Đơn Giản
- Cách Làm Thịt Kho Trứng Đậm Đà, Đơn Giản Cho Bữa Tối
- Cách Nấu Canh Giò Heo Hầm Măng Ngon, Măng Giòn Không Đắng
