Người xưa có câu “có kiêng có lành”, do vậy dù cuộc sống hiện đại, suy nghĩ con người đã trở nên thoáng hơn, không còn kiêng cữ khắt khe nữa. Tuy nhiên, vẫn còn một số điều kiêng mùng 1 Tết đã trở thành phong tục, thói quen của người Việt. Vậy mùng 1 Tết cần kiêng gì để gặp may mắn, tài lộc và tránh được những xui xẻo? Hãy cùng HomeStory tìm hiểu ngay bây giờ.
Có thể bạn quan tâm: Giải Đáp Câu Hỏi: Những Nước Nào Ăn Tết Âm Lịch Giống Với Việt Nam?
TOP 10 điều kiêng kỵ trong ngày mùng 1 tết
Ngày mùng 1 Tết là ngày đầu tiên của năm mới, được coi là một ngày quan trọng và mang ý nghĩa lớn đối với người Việt. Trong ngày này, người Việt vẫn còn giữ nhiều truyền thống và tập tục để mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình. Tuy nhiên, cũng có những điều kiêng kỵ mà mọi người chú ý để tránh gặp phải xui xẻo. Dưới đây là một số điều kiêng kỵ trong ngày mùng 1 Tết.
Kiêng cho nước, lửa
Theo quan niệm dân gian, nước và lửa tượng trưng cho no đủ, tài lộc. Vì vậy việc đi xin nước, xin lửa cần kiêng mùng 1 Tết và đặc biệt kiêng kị cho nước, cho lửa.
Ngọn lửa có màu đỏ mà màu đỏ tượng trưng cho may mắn. Nếu con người cho lửa đồng nghĩa với việc cho đi sự may mắn của bản thân thì cả năm sẽ xui xẻo, làm việc gì cũng không thuận lợi.
Trong tục xưa còn có lệ thuê người gánh nước vào sáng mùng 1 Tết. Những người gánh nước cũng được mừng tuổi, cả chủ nhà lẫn người gánh thuê cả năm sẽ gặp may mắn.
Kiêng để hết gạo, hết muối
Trước ngày mùng 1, bạn nên có lượng gạo và lượng muối nhất định, tránh tình trạng hết gạo, hết muối. Theo quan niệm của dân gian “Đầu năm mua muối cuối năm mua vôi”, muối và gạo tượng trưng cho sự ấm no, đủ đầy của các gia đình.
Gạo muối tương trưng cho lương thực, gia vị trong nhà, duy trì sự sống cho con người. Chính vì vậy, mùng 1 hết gạo hết muối là điềm xấu, báo hiệu một năm túng thiếu, đói kém.
Kiêng quét nhà mùng 1 Tết
Theo quan niệm của người xưa, quét nhà vào những ngày đầu xuân là quét đi những tài lộc, thì xem như năm đó gia cảnh sẽ nghèo túng, khánh kiệt. Khi hốt rác trong nhà đổ đi thì thần Tài sẽ đi mất, mọi người thường chỉ quét nhà nhưng lại không quét ra ngoài cửa. Do vậy, ngày 30 Tết, dù bận rộn đến đâu mọi người cũng phải dọn dẹp nhà cửa, không vứt rác bừa bãi và sau ngày mùng 3 Tết mới quét nhà lại.
Kiêng nói những điều xui rủi, cải vã ngày đầu năm
Vào những ngày Tết, mọi người thường cố giữ hòa khí, không tranh cãi, gắt gỏng để cả năm vui vẻ, hòa thuận và đoàn kết. Những ngày này dù trẻ nhỏ có nghịch ngợm, phạm lỗi, người lớn cũng chỉ cười xòa bỏ qua, tránh quát mắng, lớn tiếng.
Tránh những cảm xúc tiêu cực như khóc lóc, buồn tủi, bực tức vào ngày đầu năm. Nếu bất đắc dĩ phải rơi vào hoàn cảnh không vui, chúng ta nên cố gắng kiềm chế để hưởng thụ một năm mới trọn vẹn niềm vui bên người thân, bạn bè, gia đình.
Ngày mùng 1 mọi người nên nói những điều tốt đẹp, tránh nói những điều không may để tránh cả năm đen đủi.
Kiêng không nhặt tiền rơi trên đường
Việc nhặt tiền rơi trên đường vào ngày mùng 1 Tết cũng có thể khiến bạn đánh mất đi vận may của mình. Bởi theo dân gian, tiền rơi trên đường có thể tiền cúng cô hồn, tiền mua may mắn, cướp đi vận may của người khác. Nếu nhặt, rất có thể bạn sẽ gặp xui xẻo, cả năm không may mắn về tiền bạc.
Kiêng làm vỡ đồ dùng gia đình
Theo quan niệm người xưa, từ vỡ, bể là những từ tạo nên sự chia cắt, đứt lìa trong gia đình. Vì thế, trong ngày đầu tháng nên cẩn thận để không đánh vỡ bát đĩa, ấm chén, đồng thời kiêng cãi nhau, đánh chửi nhau và những điều không vui xảy ra với gia đình.
Kiêng vay mượn tiền, xuất tiền, trả nợ
Đầu năm mà đi mượn tiền là điềm báo không tốt, đại diện cho sự nghèo túng trong năm. Bên cạnh đó, người cho vay sẽ bị mất mát tài lộc cả năm còn người đi vay luôn trong tình trạng túng thiếu, vay mượn cả năm.
Kiêng đóng cửa nhà ngày mùng 1 Tết
Ngày mùng 1 Tết nếu đóng cửa nhà sẽ ngăn chặn thần may mắn, vận khí vào gia đình bạn. Trong ngày khai lộc của cả năm này, bạn nên mở cửa đón những điều may mắn, sinh khí, tài lộc vào nhà.
Ngoài ra, mở cửa cũng là để chào đón bạn bè, người thân của mình vào nhà chúc tết, mang không khí sum vầy, hạnh phúc đến mọi nhà.
Kiêng người có tang đi xông đất
Theo quan niệm dân gian, người xông đất – người bước đầu tiên vào nhà mùng 1 Tết sẽ quyết định sự may mắn hoặc xui xẻo của gia đình trong năm đó.
Vì vậy gia đình nào có tang trong vòng 3 năm trở lại thì tuyệt đối không xông nhà người khác, hạn chế đi chúc tết trong ngày mùng 1. Điều này sẽ mang đến điềm xầu cho gia đình khác.
Kiêng cắt tóc
Cũng theo quan niện dân gian, ngày mùng 1 cắt tóc có thể mang ý nghĩa mất mát, không may mắn về sức khỏe, tiền bạc.
Ngày mùng 1 Tết không nên ăn món nào?
Theo dân gian, để tránh những điều xui rủi bạn cũng nên cần tránh ăn một số món: thịt chó/ mèo, thịt vịt, hột vịt lộn, mắm tôm, tôm, chuối, mực, cá mè… Chi tiết có ở ngay dưới bài viết
Thịt chó, mèo kiêng kỵ mùng 1 tết
Theo quan niệm, ăn những món “không văn minh” này có thể làm tài lộc chảy đi như nước, đổ sông, đổ biển. Ngoài ra, nhiều người tin rằng, ăn thịt chó, mèo đầu tháng có thể gây ra những vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là mặt tinh thần, tạo ra rắc rối trong mối quan hệ hôn nhân hoặc tình cảm.
Thịt vịt, trứng vịt lộn
Nhiều người hay nói “lạch bạch như vịt” vì vậy thịt vịt thường được kiêng kị đầu năm, để tránh cả năm mọi việc đều “lạch bạch”, không suôn sẻ, nhanh chóng.
Theo quan niệm của người miền Bắc và miền Trung, ăn thịt vịt vào ngày đầu năm sẽ rước vào xui xẻo. Nếu bạn không muốn rước xui xẻo vào mình thì thịt vịt cần kiêng mùng 1 đầu năm nhé!
Thịt vịt còn mang hàm ý ” tan đàn, xẻ nghé”, thay vì dùng thịt vịt, người ta thay bằng thịt gà với ý nghĩa cát tường, trọn vẹn hơn.
Theo quan niệm của người miền Nam và miền Trung, hột vịt lộn mang ý nghĩa của sự “đảo ngược” vì trứng vịt lộn thường có hình dạng ngược lại so với trứng thông thường. Tránh ăn trứng vịt lộn được xem là giữ cho sự cân bằng và ổn định trong cuộc sống.
Mực
Kiêng ăn mực vì mực là loại thực phẩm có trong danh sách “đen” của cả ba miền Bắc, Trung, Nam. Nguyên nhân của điều này xuất phát từ quan niệm “đen như mực” của ông cha ta từ nhiều năm trước.
Ốc
Xuất phát từ câu “ăn ốc nói mò” tức là nói những lời không đúng đắn, chính trực. Trong tâm lý dân gian, ốc thường được liên kết với hình ảnh con dằn và uốn lượn, tượng trưng cho sự lận đận và vận đen. Vì vậy, ăn ốc cũng cần kiêng mùng 1 đầu năm được xem như một biện pháp tránh xa khỏi sự xui xẻo và không may mắn.
Tôm, mắm tôm
Tôm, với đặc tính đi thụt lùi về phía sau và đầu to hơn mình, đã trở thành một biểu tượng của sự “đầu xuôi, đuôi lọt.” Điều này khiến tôm bị xem xét như một trong những loại thực phẩm nằm trong “danh sách đen” của người miền Trung và miền Nam. Theo quan niệm dân gian, ăn tôm vào mùng 1 Tết có thể mang lại hậu quả tiêu cực cho cả năm tới. Người ta tin rằng nếu tiếp xúc với tôm vào ngày này, sự thụt lùi trong công danh, sự nghiệp, tiền bạc, và vật chất sẽ trở nên khó khăn và trì trệ, không thuận lợi.
Ở miền Bắc, mắm tôm được coi là một món cấm kỵ trong những ngày đầu năm và cả đầu tháng. Mùi nặng của mắm tôm không chỉ được liên kết với hôi hám và uế tạp, mà còn được coi là mang lại điều xui xẻo và không thuận lợi. Hơn nữa, vào ngày mùng 1 khi mọi người thường đi lễ chùa, mang mùi mắm tôm đến những nơi linh thiêng như vậy có thể bị coi là sự xúc phạm đến thần linh.
Cá mè
Chữ “mè” trong từ cá mè thường đi kèm với ngữ cảnh tiêu cực “mè nheo,” tạo nên một hình ảnh gặp phải khó chịu và phàn nàn. Điều này không chỉ là một biểu hiện ngôn ngữ, mà còn là một cảm nhận rõ ràng về sự không thoải mái và phiền toái.
Ngoài ra, cá mè tanh và nhiều xương hơn cá loại cá khác. Ăn cá mè vào ngày đầu năm, sẽ mang lại những khó khăn và phiền toái, tượng trưng cho việc cả năm sẽ khó khăn và không trơn chu. Cảm giác “hóc xương” khi ăn cá mè không chỉ là vấn đề về thức ăn, mà còn là một biểu hiện tâm linh về sự gặp khó khăn và trở ngại trong cuộc sống.
Chuối
Khác với người miền Bắc chuối được dùng để xếp mâm ngũ quả, thì theo quan niệm người miền Nam lại kị loại trái cây này. Quả chuối phát âm giống từ “chúi”, có thể gắn liền với việc “chúi xuống,” biểu tượng cho sự sụp đổ, thất bại, và không thuận lợi.
Những khác biệt này thể hiện rõ sự đa dạng văn hóa và tư duy trong cộng đồng Việt Nam, làm nổi bật những quan niệm và truyền thống đặc sắc của từng vùng miền.
Sầu riêng
Chữ “sầu” trong từ “sầu riêng” không chỉ đơn thuần là tên gọi của một loại trái cây, mà còn chứa đựng ý nghĩa của nỗi buồn và muộn phiền. Do đó, người ta thường tránh ăn sầu riêng vào đầu năm, để không mang theo sự xui xẻo và muộn phiền cho bản thân.
Ngoài ra, câu chuyện về sự tích của quả sầu riêng trong dân gian thường được kể như một câu chuyện buồn, tăng thêm vào tâm lý tiêu cực về loại trái cây này. Cộng thêm vào đó, mùi sầu riêng khá nặng, làm cho sầu riêng trở thành một trong những món kiêng ăn đầu năm, đồng thời thể hiện sự tránh xa khỏi những yếu tố mang đến tâm trạng tiêu cực. Điều này không chỉ là một quy tắc ẩm thực mà còn phản ánh niềm tin và tâm linh của người Việt về việc bảo vệ tâm hồn và mở đầu một năm mới với năng lượng tích cực.
Cháo trắng kiêng mùng 1 Tết
Trong danh sách các món ăn cúng cô hồn, cháo trắng thường được coi là một bộ phận không thể thiếu. Theo quan niệm dân gian, việc ăn cháo trắng vào ngày mùng 1 đầu năm có thể khiến cho thế giới của ma quỷ hiểu lầm, cho rằng bạn đang chia sẻ bữa ăn với họ. Điều này có thể dẫn đến việc ma quỷ “quấy phá” và đưa đến những tình huống khó khăn và không may.
Ngoài ra, cháo trắng còn được xem như một món ăn thường thức của gia đình “nghèo” trong văn hóa dân gian. Trong tâm lý xã hội, khi gia đình đang gặp khó khăn hoặc thiếu thốn, họ mới chọn ăn cháo trắng. Do đó, để tránh những điều không may, nhiều người quyết định không ăn cháo trắng vào ngày đầu năm, như một cách để tạo ra một bức tranh tích cực và tránh xa khỏi những ý nghĩa tiêu cực liên quan đến sự nghèo đói.
Mùng 1 Tết nên làm gì để năm thuận lợi
Khai xuân đầu năm Nhâm Thìn với tâm trạng hân hoan, bạn có thể lên kế hoạch chu đáo các công việc cần làm trong ngày mùng 1 Tết để đón năm mới gặt hái nhiều thuận lợi, hanh thông. Nên ăn uống lành mạnh, du xuân chúc tết, đi chùa cầu bình an tài lộc…
Ăn uống lành mạnh
Ngày mùng 1 Tết, việc ăn uống lành mạnh được coi là phần quan trọng để bắt đầu năm mới với năng lượng tích cực, sức khỏe tốt. Bạn nên ăn chín uống sôi, chọn thực phẩm lành mạnh cung cấp nhiều dinh dưỡng.
Một số thức phẩm mang ý nghĩa may mắn cho ngày đầu năm:
Gà luộc: Quan niệm dân gian cho rằng ăn thịt gà sẽ đem lại những thuận lợi cho một năm mới suôn sẻ hơn. Đặc biệt, thịt gà cũng là một món ăn lành mạnh và rất tốt cho sức khỏe. Để luộc gà ngon, ngoài cách chọn gà, sơ chế và thực hiện thì bạn cần sử dụng loại nồi luộc gà chất lượng.
Tham khảo cấc làm món gà ngon của HomeStory nhé
- Cách làm gà hấp hành thơm lừng, thịt siêu mềm siêu ngon
- Cách làm gà ủ muối hoa tiêu da siêu giòn, ngon khó cưỡng
Xôi gấc: Món ăn có màu sắc bắt mắt này tượng trưng cho hạnh phúc, may mắn và tốt lành. Đặc biệt, người ra còn cho rằng màu đỏ gấc tự nhiên là màu của đất nên sẽ mang đến sự thuận lợi trong năm mới. Chính vì vậy, đây cũng là món được dùng để cúng ông bà, tổ tiên trong những dịp lễ tết. Đương nhiên, ngoài ý nghĩa may mắn, xôi gấc cũng có nhiều lợi ích đối với sức khỏe như ổn định thần kinh, tăng cường thị lực, làm đẹp da,…
Tham khảo một số sản phẩm bếp để bạn nấu ngon:
Canh khổ qua: khổ qua có nghĩa là mọi đau nỗi khổ, muộn phiền đều sẽ qua. Nhờ đó, chúng ta sẽ có một năm mới bình an.
Tham khảo: Cách Nấu Canh Khổ Qua Nhồi Thịt Ngày Tết
Ăn chay: Ăn chay ngày Tết vốn là thói quen của các phật tử và những người đang theo đạo. Ngoài ra, một số người mắc chứng khó tiêu, đầy bụng khi ăn tiêu thụ các món ăn nhiều dầu mỡ, thịt, cá, rượu bia vào dịp Tết sắp tới, việc ăn chay sẽ giúp họ cải thiện sức khỏe rất nhiều.
Tham khảo: Thực Đơn 10+ Món Chay Ngày Tết Ngon Dễ Làm Đầy Đủ Dinh Dưỡng
Đi chúc Tết, tặng bao lì xì
Khi đến chúc Tết và tặng bao lì xì, đó không chỉ là việc truyền thống mà còn là một cách tinh tế để thể hiện lòng tri ân và chia sẻ niềm vui trong dịp lễ quan trọng nhất trong năm. Những câu chúc tốt đẹp đi kèm với bao lì xì đỏ thắm không chỉ là những món quà vật chất mà còn là thể hiện lòng quan tâm và lời chúc tốt đẹp đến người thân yêu.
Đi chùa cầu an, tài lộc cho gia đình người thân
Trong ngày mùng 1 Tết, truyền thống của người Việt thường diễn ra những nghi lễ tâm linh và cầu may mắn. Mọi người đều đến dâng hương và lễ phật, mở đầu năm mới với sự thiêng liêng và tràn đầy tâm huyết. Ngoài việc xin quẻ và hái lộc về thờ cúng, người ta còn có các lựa chọn khác nhau tùy thuộc vào những điều mình mong muốn.
Nếu ước mong cầu tài, cầu lộc, người ta thường hướng bước đến các đền thờ nổi tiếng như Đền Bà Chúa Kho, Đền Ông Hoàng Bảy, nơi được coi là linh thiêng và mang lại may mắn cho năm mới sắp khởi đầu.
Còn những người có mong muốn cầu phúc, cầu an, họ thường lựa chọn đến những ngôi chùa linh thiêng như Chùa Hương hay Chùa Yên Tử. Những địa điểm này không chỉ là nơi thực hiện nghi lễ mà còn là biểu tượng của sự yên bình, an lành và tinh thần thiêng liêng.
Tưới nước cho hoa lá, cây cối trong nhà
Ngày mùng 1 Tết còn được coi là ngày sinh của Thủy Thần, tưới cây được coi là lời chúc của vị thần đến mỗi gia đình. Sự kết nối tâm linh này, thể hiện sự biết ơn và tôn trọng đối với sức mạnh của thiên nhiên, được xem là một nghi thức tốt đẹp mang mầm mống mới, và thịnh vượng tốt đẹp cho mọi gia đình.
Tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở và thịnh vượng cát tường, hành động tưới cây trong ngày mùng 1 Tết không chỉ là việc chăm sóc cây trồng mà còn là cách để tạo nên một khởi đầu mới, tràn đầy hy vọng và năng lượng tích cực cho cả gia đình và cộng đồng.
Kết luận
Có thể thấy, tất cả những hoạt động nên và kiêng mùng 1 Tết đều bắt nguồn từ quan niệm dân gian. Mọi người có thể tham khảo và áp dụng để năm mới Nhâm Thìn nhận về nhiều may mắn, tài lộc như ý, sức khỏe an khang, công thành danh toại.
Mỗi hành động trong ngày mùng 1 Tết đều mang theo ý nghĩa sâu sắc và tác động không nhỏ đến cuộc sống của chúng ta trong năm mới. Hãy lựa chọn những điều tích cực, để mỗi khoảnh khắc trở nên đáng nhớ và ý nghĩa.
Theo dõi Fanpage HomeStory để cập nhật những thông tin bổ ích, thú vị nhé. HomeStoy chúc quý khách một năm mới An Khang, Thịnh Vượng, Vạn Sự Như Ý!
Nội dung liên quan:
- Trước Tết Thường Làm Gì? Những Điều Cần Làm Trước Giao Thừa Năm Cũ
- Những Điều Nên Làm Vào Ngày Tết Để May Mắn Cả Năm
- Thực Đơn Mâm Cỗ Ngày Tết Miền Nam Ngon, Đầy Đủ Món
