Tết Hạ Nguyên là một trong 12 cái Tết cổ truyền của người Việt. Là một nét đẹp văn hóa lâu đời vẫn còn tồn tại trong đời sống hiện nay. Vậy Tết Hạ Nguyên là Tết gì, sẽ được diễn ra vào thời gian nào và có gì đặc biệt? Hãy tìm lời giải đáp trong bài viết sau của HomeStory nhé!
Có thể bạn quan tâm: Mách Bạn Bày Trí Mâm Cúng Rằm Tháng Giêng Đủ Lễ Nhất
Tết Hạ Nguyên là Tết gì?
Tết Hạ nguyên là ngày Tết cuối cùng của bộ ba ngày Tết thượng – trung – hạ bao gồm Tết Thượng nguyên (rằm tháng Giêng), Tết Trung nguyên (rằm tháng Bảy) và Tết Hạ nguyên (rằm tháng Mười) trong năm.
Đây còn được gọi là Hạ Nguyên Tiết (下元節), lễ Hạ Nguyên, Tiêu Tai Nhật, Tạ Bình An Nhật, là ngày sinh của Thủy Quan Đại Đế. Đây chính là ngày mà vua Hạ Vũ giải tai ách cho nhân sinh nên còn gọi là “Hạ Nguyên Giải Ách Thủy Quan Đại Đế Thắng Hội”.
Hạ nguyên là ngày Tết cuối cùng của bộ ba ngày Tết thượng – trung – hạ
Tiết Hạ Nguyên là ngày mấy?
Tiết Hạ Nguyên diễn ra vào rằm tháng Mười (15/10 Âm lịch) hàng năm. Vào dịp này, người Việt thường chuẩn bị mâm cơm cúng dâng lên bàn thờ tổ tiên và các vị thần linh để tri ân cho mùa màng bội thu và cầu mong sự bình an cho gia đình. Ở một số nơi, lễ này còn mang ý nghĩa cầu siêu cho linh hồn của người thân đã khuất.
Ngày lễ này còn được gọi là Tết Cơm mới hoặc Lễ Mừng lúa mới, Lễ hội Ok Om Bok (đối với người Khmer). Dù với tên gọi nào, Tết Hạ Nguyên đều thể hiện hy vọng về một vụ mùa thuận lợi, sung túc.
Vào mỗi dịp Tết này, bên cạnh việc chuẩn bị các mâm cỗ để dâng lên tổ tiên và thần Tam Bảo, nhiều gia đình còn đến chùa để tạ ơn và cầu nguyện phước lành. Đặc biệt, trong ngày này, con cháu có thể tặng mẹ những hạt lúa gạo mới như một biểu hiện của lòng hiếu thảo và lời chúc bình an.
Tiết Hạ Nguyên là ngày mấy?
Nguồn gốc Tết Hạ Nguyên
Lễ Hạ Nguyên bắt nguồn từ phong tục cúng bái khi kết thúc mùa vụ. Sau mỗi vụ thu hoạch người dân, nhờ được mùa bội thu và thời tiết thuận lợi, sẽ chuẩn bị mâm cơm tươm tất để dâng cúng tổ tiên, chư thần, và tưởng nhớ người thân đã khuất.
Theo thời gian, thói quen này dần trở thành một lễ hội quan trọng, đặc biệt với người nông dân và người Việt Nam nói chung. Cứ đến rằm tháng Mười âm lịch, các gia đình lại chuẩn bị một mâm cỗ đầy đủ để thực hiện nghi lễ cúng bái với lòng biết ơn và kính trọng.
Lễ Hạ Nguyên bắt nguồn từ phong tục cúng bái khi kết thúc mùa vụ
Ý nghĩa Tết Hạ Nguyên
Từ tập tục dân gian và lòng biết ơn
Tiết Hạ Nguyên xuất phát từ tập tục cúng lễ sau mỗi mùa thu hoạch. Sau khi hoàn tất vụ mùa, người dân thường tổ chức lễ dâng mâm cơm để tỏ lòng biết ơn tổ tiên, các vị thần và tưởng nhớ những người thân đã khuất, cầu mong cho mùa màng tiếp tục thuận lợi.
Dần dần, lễ này trở thành nét văn hóa quan trọng, đặc biệt đối với người dân nông thôn và người Việt nói chung. Đến rằm tháng Mười âm lịch, mỗi gia đình đều tất bật chuẩn bị mâm cúng chu đáo, thể hiện lòng thành kính và biết ơn qua nghi thức truyền thống.
Lễ Hạ Nguyên mang ý nghĩa biết ơn và lòng thành kính
Giá trị hướng thiện trong lễ Hạ Nguyên
Vào ngày Tiết Hạ Nguyên, mọi gia đình không chỉ cúng tổ tiên và các vị thần mà còn bày tỏ lòng kính ngưỡng với Phật, Bồ Tát. Đối với các Phật tử, đây là dịp tưởng niệm công đức của Phật, Bồ Tát trong việc giáo dục hướng thiện, khuyến khích từ bi, và lòng biết ơn đối với các bậc tiền nhân.
Lễ cúng Hạ Nguyên thường diễn ra ở chùa, nơi mọi người có thể học hỏi và noi theo đức hạnh của Phật. Tết Hạ Nguyên không chỉ là lễ cúng truyền thống mà còn là dịp để mọi người tự nguyện sống hướng thiện, xây dựng một đời sống tốt đẹp, hài hòa giữa đạo đức và cuộc sống hàng ngày.
Lễ Hạ Nguyên còn mang giá trị hướng thiện thanh cao trong Phật Giáo
Văn khấn cúng Tết Hạ Nguyên
“Nam mô A Di Đà Phật! (lặp lại 3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật. Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ và các bậc tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân và chư vị Tôn Thần. Con kính lạy Cao tằng Tổ Khảo, Cao tằng Tổ Tỷ, cùng các vị thúc bá, huynh đệ, cô dì, họ hàng nội ngoại.
Tín chủ chúng con là… ngụ tại…
Hôm nay ngày Rằm tháng Mười, cũng là dịp Tết Hạ Nguyên, chúng con xin thành tâm dâng lễ, trầu cau, hương hoa, trà quả, nấu cơm gạo mới với lòng thành kính:
Cây cao bóng cả, quả thơm hương bay, công đức cha ông xưa tạo dựng, con cháu hôm nay được an hưởng. Ơn Phật trời, ơn Tổ tiên cùng chư vị Tôn Thần, nhờ công gây dựng, nhọc nhằn vun trồng bấy lâu, giờ đây con cháu dồi dào, hưởng lộc lành ngọt ngào.
Nhân mùa gặt hái, gánh nếp tẻ đầu mùa, nhớ công cày bừa, vun trồng xới bón, sửa cơm gạo mới, kính cẩn dâng lên.
Thường tiên nếm trước, xin nhờ phúc tổ, lúa gạo thóc đầy, hoa trái thêm xanh, mọi việc hanh thông, con cháu hưởng nhờ. Lễ mọn kính dâng, tấm lòng thành kính.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần Linh Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài Thần. Xin mời các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành mà thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị hương linh tiên tổ họ… thương xót con cháu, linh thiêng chứng giám lòng thành và thụ hưởng lễ vật. Chúng con thành tâm kính lễ, cúi xin phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (lặp lại 3 lần)”
Văn khấn cúng Tết Hạ Nguyên tại nhà cho gia chủ
Bài viết này đã giải đáp cho bạn Tết Hạ Nguyên là Tết gì. Mong rằng đây là những thông tin hữu ích mà HomeStory chia sẻ đến bạn về một nét đẹp trong văn hóa Việt Nam chúng ta. Nếu thấy hay bạn đừng ngại chia sẻ và theo dõi ngay Fanpage HomeStory để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác nhé! Cám ơn bạn đã tham khảo bài viết.
Xem thêm bài viết:
- Tết Hàn Thực Là Gì? Tết Hàn Thực 2024 Vào Ngày Mấy?
- Tết Nguyên Tiêu Là Ngày Bao Nhiêu? Nguồn Gốc Ngày Tết
- Tết Đoan Ngọ Là Gì? Cách Cúng Tết Đoan Ngọ Chi Tiết Nhất
